BIA TRÙNG TU, TÔN TẠO LĂNG THÁNH MẪU
Đức thánh mẫu Nguyệt Quang về cõi vĩnh hằng ngày mười hai, tháng mười một âm lịch, hưởng thọ tám mươi mốt tuổi, được an táng tại nơi đây- xứ Gò Lanh - có thế địa linh, tả hữu quanh co, rồng chầu, hổ phục, sao kim dẫn mạch, các xứ chầu về, núi không cao nhưng thế đất đẹp đẽ, suối rất trong mà nước chảy êm đềm thuộc địa phận thôn Tả Tạo, xã Đa Lộc, huyện Thiên Thi, phủ Khoái Châu, trấn Sơn Nam ( nay là thôn Trạo thôn, xã Đa Lộc, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên).
Hàng ngàn năm qua, các thế hệ con cháu của người mà trực tiếp nhất là nhân dân quê ngoại ( thôn Trạo thôn- xã Đa Lộc) luôn hết lòng chăm lo chu đáo nơi thờ tự - đền thờ và nơi yên nghỉ - mộ phần của đức Thánh mẫu, các ngày sinh, ngày hoá và lễ hội truyền thống hàng năm được tổ chức trang nghiêm, thành kính thể hiện đạo lý “Uống nước, nhớ nguồn”, đã góp phần duy trì truyền thống văn hoá, thuần phong mỹ tục và mối quan hệ gắn bó khăng khít giũa các thành viên trong cộng đồng làng xã. Vật đổi sao dời, trải qua thời gian dài chiến tranh ly tán và sự khắc nghiệt của thiên nhiên, nơi thờ tự không tránh khỏi cảnh hoang phế mưa dột, nắng soi, tường xiêu, ngói vỡ. Mộ phần đức Thánh mẫu vẫn trong cảnh hiu quạnh sương khói mênh mang, mưa dầm nắng dội, rêu phong lối cũ, xanh rờn cụm hoang. Các nghi lễ truyền thống thiếu sự chăm lo, nhiều phần mai một khiến nhân gian chẳng khỏi chạnh lòng. Con cháu hai quê nội, ngoại trăm dặm xa xôi, ngàn trùng cách trở mà chưa có cơ duyên tụ hội.
Tổ quốc sạch bóng thù, non sông về một mối, thế nước vững đi lên, lòng người thêm phấn chấn, văn hoá truyền thống được phục hồi, di sản văn hoá được tôn vinh. Trong xu hướng chung đó, từ cuối những năm 1980 lần theo nội dung trong bản thần tích tại đình Chèm – xã Thuỵ Phương, con cháu hai quê nội, ngoại đã theo dấu người xưa, tìm về nguồn cội, gắn bó bên nhau với một tâm nguyện tha thiết những mong tìm lại các giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của tổ tiên ngàn đời để làm rạng rỡ đời trước, nêu gương sáng cho đời sau, giữ gìn mỹ tục, thuần phong dựng xây quê hương giàu đẹp. Được sự quan tâm của lãnh đạo hai xã Thuỵ Phương, Đa Lộc và sự ủng hộ, tham gia tích cực với tinh thần tự nguyện, tự giác của nhân dân hai quê, chúng ta đã dần khôi phục trả lại vẻ trang nghiêm, thành kính cho nơi thờ tự ( đền thờ) và mộ phần đức Thánh mẫu. Đầu những năm 1990 mộ phần đức Thánh mẫu đã được xây dựng tường bao quanh khuôn viên làm tôn thêm sự thiêng liêng, thành kính, tạo thuận lợi cho nhân dân hai quê và khách thập phương tới thăm viếng.
Năm 2011 thực hiện chủ trương của lãnh đạo hai xã, thể theo nguyện vọng tha thiết của nhân dân hai quê nội , ngoại, được sự ủng hộ tích cực về tinh thần và vật chất của nhân dân xã Thuỵ Phương- Từ Liêm- Hà Nội, xã Đa Lộc- Ân Thi- Hưng Yên và thôn La Tinh-xã Đông La-Hoài Đức-Hà Nội cùng các tập thể, cá nhân có tấm lòng vàng trong cả nước, Dự án trùng tu, tôn tạo lăng mộ đức Thánh mẫu đã được triển khai thực hiện với các hạng mục công trình: Mở rộng khuôn viên khu lăng mộ, xây lại tường bao, xây mới bốn cột đồng trụ, hai nhà để bia, đặt lư hương, đèn đá, xây lại mộ theo mô hình vuông giật tam cấp ốp đá đen toàn bộ phần mộ, sửa lại ban thờ hậu lăng, lát gạch lối đi và trồng mới hệ thống cây xanh trong khuôn viên lăng mộ. Các hạng mục công trình của lăng mộ đức Thánh mẫu được kết cấu bền chắc và bố trí hài hoà trong một tổng thể không gian thoáng đãng theo trục hoàng đạo Tây Bắc- Đông Nam. Với tinh thần trách nhiệm cao của cán bộ, nhân dân và ban kiến thiết thôn Trạo thôn, công trình được khởi công từ ngày 28 tháng 10 năm 2011 ( ngày mồng 2 tháng 10 năm Tân Mão) và được khánh thành vào ngày 31 tháng 3 năm 2012 ( ngày mồng 10 tháng 3 năm Nhâm Thìn) do chính hiệp thợ của thôn Trạo thôn, xã Đa Lộc thực hiện.
Lăng mộ đức Thánh mẫu được hoàn thành trong niềm hân hoan, phấn khởi của toàn thể nhân dân đã đáp ứng được tâm nguyện của mọi tầng lớp cháu con - hậu duệ của Người. Công trình hoàn thành thiết thực góp phần quan trọng vào việc đẩy mạnh công tác giáo dục lịch sử và truyền thống văn hóa tốt đẹp cho các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ - tương lai của quê hương, đất nước. Đó chính là sự thể hiện tinh thần trách nhiệm và sự tri ân của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân hai xã Thuỵ Phương, Đa Lộc đối với các bậc tiền nhân - thế hệ đi trước đã đổ biết bao mồ hôi, công sức và cả máu xương để dựng xây, vun đắp nên mảnh đất này để cho chúng ta có được cuộc sống tươi đẹp hôm nay. Đây cũng chính là lời nhắn nhủ đối với các thế hệ hôm nay và mai sau luôn phải biết trân trọng, bảo vệ, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp ngàn đời của cha ông ta để phục vụ sự nghiệp xây dựng quê hương ngày một đẹp giàu , hoàn thành ước vọng ngàn đời của tiền nhân, xứng với truyền thống và tiềm năng của những miền quê ngàn năm văn hiến.
Trân trọng tri ân và ghi nhận tấm lòng vàng của các tập thể, gia đình, cá nhân trong và ngoài địa phương đã phát tâm công đức góp phần cùng nhân dân địa phương hoàn thành dự án trùng tu, tôn tạo lăng mộ đức Thánh mẫu. Những tấm lòng vàng đó sẽ mãi khắc sâu trong lòng nhân dân và lưu tại sổ vàng để vĩnh truyền hậu thế.
Đến thăm lăng mộ, thắp nén tâm nhang, thành kính tưởng nhớ người xưa, trong làn khói hương mờ tỏ như còn phảng phất thấy đức Thánh mẫu Nguyệt Quang - người phụ nữ đoan trang, hiền thục- người mẹ Việt Nam anh hùng đã sinh ra người anh hùng dân tộc – nhà ngoại giao đầu tiên của Việt Nam - đức Hy Khang Thiên Vương –người đã làm rạng danh quê hương, đất nước. Đức Thánh mẫu mãi mãi là biểu tượng đẹp đẽ tiêu biểu cho sức sống mạnh mẽ và trường tồn của dân tộc Việt Nam.
Nhớ công đức người xưa, càng nặng lòng yêu đất tổ !
Ngày 31 tháng 3 năm 2012 (Ngày 10 tháng 3 năm Nhâm Thìn)
Xã Thuỵ Phương, Từ Liêm, Hà Nội - Xã Đa Lộc, Ân Thi, Hưng Yên
Thành kính khắc đá, dựng bia này.